Orzeł 

Aquila, Aquilae - Aql

    Gdy bogowie na Olimpie popijali ambrozję, pełne puchary roznosiła Hebe, córka Zeusa i Hery. Pewnego razu potknęła się o coś i upadła. Rozgniewało to pana bogów i ludzi, toteż za karę pozbawił ją tej funkcji. Hebe stała się później sławna z tego, ze wyszła za bohaterskiego Heraklesa (Herkulesa). Po niej funkcję podczaszego objął trojański chłopiec Ganimedes, którego Zeus zamienił w orła i przyniósł na Olimp. Fantazja Greków identyfikowała orła z Ganimedesem i dopatrzyła się go w letnim ugrupowaniu gwiazd, już przez mieszkańców Mezopotamii zwanego Orłem.
    Mały, lecz piękny gwiazdozbiór leżący w Drodze Mlecznej pod Łabędziem jest widoczny na wieczornym niebie od czerwca do końca roku. Najjaśniejsza jego gwiazda Altair (Atair) znajduje się od nas w odległości zaledwie piętnastu lat świetlnych. Ma dwukrotnie większą średnicę od naszego Słońca i jest od niego dziesięciokrotnie jaśniejsza. Ta biała gwiazda zbliża się Ku naszemu układowi planetarnemu z szybkością 26 km/s. Po obu jej stronach znajdują się słabsze gwiazdy. Na południu jest pomarańczowa b Aql (AIshain - zniekształcona nazwa orła po persku), oddalona od nas o czterdzieści dwa lata świetle. Właśnie tak z tej odległości wygląda nasze Słońce (zupełnie zwyczajna, żółtawa mała gwiazdka!). Na północy natomiast sąsiaduje z Altairem gwiazda g (Reda, Tarazed).
    Na uwagę zasługuje gwiazda zmienna h Aql, najjaśniejsza cefeida na niebie. Swą jasność zmienia bardzo regularnie w okresie jednego tygodnia. Zmiany te możemy śledzić porównując blask cefeidy z jasnością sąsiednich gwiazd. Ma średnicę pięćdziesiąt razy większą od Słońca, a oddalona jest od nas o dwieście lat świetlnych. Wyznaczanie odległości cefeid nie nastręcza zbyt dużych trudności. Między bowiem ich absolutną jasnością (to jest całkowitym wypromieniowaniem energii) a okresem zmienności (czasem upływającym między dwoma szczytami jasności) zachodzi ścisły związek. Okres zmienności można dokładnie wyznaczyć obserwując stopień jasności danej cefeidy przez dłuższy czas. Natomiast ze stosunku okres-jasność wyznaczamy znowu jasność absolutną. W ten sposób można łatwo obliczyć odległość cefeidy, bo jej widoma jasność jest przecież tym mniejsza, im dalej się znajduje.
    Cefeidy są po prostu słupami milowymi Wszechświata. Z ich pomocą wyznaczamy wielkie odległości (setki, tysiące i miliony lat świetlnych) zarówno wewnątrz Galaktyki, jak i w bliskich galaktykach sąsiednich.