|
Woźnica
Auriga, Aurigae - Aur
Woźnica na zimowym
niebie ma przedstawiać herosa greckiego, króla Erichtoniosa, syna chromego
boga Hefajstosa. Wychowywała go sama bogini Atena, a gdy dorósł, został
ateńskim królem. Zasłynął z tego, że jako pierwszy zaprzągł konie do wozu
i stał się mistrzem w kierowaniu nim. Wóz wynalazł jako rzecz niezbędną,
ponieważ po swym ojcu odziedziczył kalectwo. Wóz, a następnie wynaleziony
pług stały się bardzo pożyteczne dla wszystkich ludzi i dlatego Zeus
przeniósł Erichtoniosa po śmierci na niebo, gdzie do dziś oglądamy go jako
gwiazdozbiór Woźnicy. Z rozkazu samego Zeusa dostała
się na niebo także Capella (Koza). Ma to być koza, która swym mlekiem
karmiła małego Zeusa na wyspie Krecie, gdzie go matka ukryła przed
pożerającym własne dzieci Kronosem. Zeus z wdzięczności umieścił kozę na
niebie i do dziś świeci tam jako najjaśniejsza gwiazda
Woźnicy. O tym, że gwiazdozbiór Woźnicy przejęli
Grecy od starszych narodów, świadczy wykopana w mezopotamskim mieście
Nim-rodzie figurka. Przedstawia ona woźnicę z kozą na ramieniu i z
koźlątkiem w jednej ręce, a lejcami - w drugiej. Dla
śródziemnomorskich żeglarzy Koza z Koźlątkami nie były ulubionymi
gwiazdami. Ich wschód w pierwszych dniach października był zapowiedzią
zakończenia sezonu żeglownego. Gwiazdozbiór Woźnicy
leży w Drodze Mlecznej i za pomocą mapki łatwo go odszukacie na niebie.
Jego najjaśniejsza gwiazda Kapella jest dla naszych szerokości
geograficznych gwiazdą około-biegunową, toteż możemy ją wraz z Koźlątkami
( e, z i h Aur) oglądać przez cały rok. Ma taką samą barwę (a
więc i taką samą temperaturę powierzchni) jak nasze Słońce, lecz pod
innymi względami różni się od niego znacznie. Przede wszystkim jest
gwiazdą podwójną składającą się z dwóch żółtych olbrzymów, oddalonych od
siebie tak jak Ziemia od Słońca. Największy jednak teleskop nie rozdzieli
poszczególnych gwiazd Kapelli i wszystkie wiadomości o niej uzyskujemy na
podstawie jej widma. Z widma można było też wyznaczyć masy składników
(cztery i trzy razy większe od masy Słońca) oraz ich średnice (dwanaście i
siedem razy większe od średnicy Słońca).
Najznakomitszym obiektem Woźnicy jest e Aur.
Koźlątko jest gwiazdą podwójną zakryciową. Jej mniejszy składnik ma
średnicę równą trzystu milionom kilometrów, natomiast średnica większego
wynosi przeszło cztery miliardy kilometrów. A zatem zmieściłby się w nim
cały nasz Układ Słoneczny aż po orbitę Saturna. Jest to największa znana
gwiazda we Wszechświecie. Układ ten widzimy, ponieważ świeci mniejszy
składnik, towarzyszący zaś mu olbrzym ma powierzchnię zbyt chłodną i dla
nas jest niewidoczny. Najprawdopodobniej jest to rodząca się dopiero
gwiazda - na etapie przekształcania się zagęszczonej materii
międzygwiazdowej w gwiazdę z zachodzącymi w jej głębokim wnętrzu reakcjami
termojądrowymi.
|
STRONA GŁÓWNA
SYMBOLE
ALFABET
GRECKI
OKOŁOBIEGUNOWE
WIOSENNE
LETNIE
JESIENNE
ZIMOWE
Orion
Canis
Maior
Taurus
Auriga
Gemini
Canis
Minor
Monoceros
Perseus
Eridanus
Lepus
Fornax
Columba
Caelum
POŁUDNIOWE
|
|
Opracowano na
podstawie "Nase souhvezdi" - (c) Josip Kleczek |
|