Nasze Gwiazdozbiory
Nasze Gwiazdozbiory

 

       

 

 

Mały Pies 

Canis Minor, Canis Minoris - CMi

Powiekszenie

    Zadziwiające jest, że aż tyle przypowieści powstało na temat gwiazdozbioru Małego Psa. Jedna z nich mówi o Artemidzie i Akteonie.
    Artemida była grecką boginią łowów. Jednego południa wróciła ze swymi nimfami do jaskini w świętym gaju. W pobliże gaju zabłądził orszak księcia Akteona ze sforą psów. Podczas gdy .łowcy odpoczywali, książę wybrał się do gaju i nawet przybliżył do samej groty. Było to oczywiście wielkie wykroczenie, za które został srogo ukarany. Rozgniewana bogini przemieniła go w rosłego jelenia. Akteon zrozpaczony biegał po lesie, gdzie wytropiły go psy własnej drużyny i zadały mu śmiertelne rany. Łowcy żałowali jedynie, że w tej nagonce nie uczestniczył ich pan - książę Akteon. Jeden pies z jego sfory dostał się potem na niebo.
    Według innej wersji Mały Pies to jeden z psów bogini Artemidy lub ze sfory Oriona.
    Dawni Egipcjanie w tym miejscu nieba widzieli swego boga Anubisa - człowieka z głową szakala - natomiast Arabowie i Rzymianie-szczenię.
    Gwiazdozbiór Małego Psa znajduje się pod Bliźniętami, na wschód od Oriona. Najjaśniejszą jego gwiazdą jest Procjon. Z tabeli najjaśniejszych gwiazd możemy się dowiedzieć, iż wysyła siedmiokrotnie więcej promieniowania niż Słońce. Jest stosunkowo blisko nas (w odległości około jedenastu lat świetlnych) i dlatego należy do najjaśniejszych gwiazd. Ruch Procjona po niebie (tak samo jak Syriusza) odbywa się po linii falistej. To dziwne zachowanie się wywołane jest przez ich niewidzialnych towarzyszy. Obie gwiazdy (Procjon i Syriusz) są gwiazdami podwójnymi i towarzyszą im białe karły - gwiazdy o rozmiarach Ziemi, ale o masach równych masie Słońca. Są one zbudowane ze zdegenerowanego gazu i przypominają olbrzymią molekułę. W takiej gwieździe wszystkie elektrony są wspólne dla wszystkich jąder atomowych. Na ziemski luksus, aby każde jądro atomowe miało własną powłokę elektronową, materia w białym karle nie może sobie pozwolić.
    Towarzysz Procjona jest pięciokrotnie słabszy od towarzysza Syriusza i dlatego trudno było go odkryć przez teleskop. Jego istnienie wpierw stwierdzono teoretycznie (na podstawie ruchu własnego Procjona), a dopiero później został odkryty bezpośrednio na niebie. Podobnie było z odkryciem Neptuna, a potem - Plutona. Takie postępowanie nie należy więc w astronomii do wyjątków i dowodzi, iż jednakowe są prawa we wszystkich częściach Wszechświata.

 

STRONA GŁÓWNA

 

SYMBOLE

 

ALFABET GRECKI

 

 

OKOŁOBIEGUNOWE

 

WIOSENNE

 

LETNIE

 

JESIENNE

 

ZIMOWE

Orion

Canis Maior

Taurus

Auriga

Gemini

Canis Minor

Monoceros

Perseus

Eridanus

Lepus

Fornax

Columba

Caelum

 

POŁUDNIOWE

 

 

Opracowano na podstawie "Nase souhvezdi" - (c) Josip Kleczek