|
Mały Pies
Canis Minor,
Canis Minoris - CMi
Zadziwiające jest, że aż
tyle przypowieści powstało na temat gwiazdozbioru Małego Psa. Jedna z nich
mówi o Artemidzie i Akteonie. Artemida była grecką
boginią łowów. Jednego południa wróciła ze swymi nimfami do jaskini w
świętym gaju. W pobliże gaju zabłądził orszak księcia Akteona ze sforą
psów. Podczas gdy .łowcy odpoczywali, książę wybrał się do gaju i nawet
przybliżył do samej groty. Było to oczywiście wielkie wykroczenie, za
które został srogo ukarany. Rozgniewana bogini przemieniła go w rosłego
jelenia. Akteon zrozpaczony biegał po lesie, gdzie wytropiły go psy
własnej drużyny i zadały mu śmiertelne rany. Łowcy żałowali jedynie, że w
tej nagonce nie uczestniczył ich pan - książę Akteon. Jeden pies z jego
sfory dostał się potem na niebo. Według innej wersji
Mały Pies to jeden z psów bogini Artemidy lub ze sfory
Oriona. Dawni Egipcjanie w tym miejscu nieba
widzieli swego boga Anubisa - człowieka z głową szakala - natomiast
Arabowie i Rzymianie-szczenię. Gwiazdozbiór Małego
Psa znajduje się pod Bliźniętami, na wschód od Oriona. Najjaśniejszą jego
gwiazdą jest Procjon. Z tabeli najjaśniejszych gwiazd możemy się
dowiedzieć, iż wysyła siedmiokrotnie więcej promieniowania niż Słońce.
Jest stosunkowo blisko nas (w odległości około jedenastu lat świetlnych) i
dlatego należy do najjaśniejszych gwiazd. Ruch Procjona po niebie (tak
samo jak Syriusza) odbywa się po linii falistej. To dziwne zachowanie się
wywołane jest przez ich niewidzialnych towarzyszy. Obie gwiazdy (Procjon i
Syriusz) są gwiazdami podwójnymi i towarzyszą im białe karły - gwiazdy o
rozmiarach Ziemi, ale o masach równych masie Słońca. Są one zbudowane ze
zdegenerowanego gazu i przypominają olbrzymią molekułę. W takiej gwieździe
wszystkie elektrony są wspólne dla wszystkich jąder atomowych. Na ziemski
luksus, aby każde jądro atomowe miało własną powłokę elektronową, materia
w białym karle nie może sobie pozwolić. Towarzysz
Procjona jest pięciokrotnie słabszy od towarzysza Syriusza i dlatego
trudno było go odkryć przez teleskop. Jego istnienie wpierw stwierdzono
teoretycznie (na podstawie ruchu własnego Procjona), a dopiero później
został odkryty bezpośrednio na niebie. Podobnie było z odkryciem Neptuna,
a potem - Plutona. Takie postępowanie nie należy więc w astronomii do
wyjątków i dowodzi, iż jednakowe są prawa we wszystkich częściach
Wszechświata.
|
STRONA GŁÓWNA
SYMBOLE
ALFABET
GRECKI
OKOŁOBIEGUNOWE
WIOSENNE
LETNIE
JESIENNE
ZIMOWE
Orion
Canis
Maior
Taurus
Auriga
Gemini
Canis
Minor
Monoceros
Perseus
Eridanus
Lepus
Fornax
Columba
Caelum
POŁUDNIOWE
|
|
Opracowano na
podstawie "Nase souhvezdi" - (c) Josip Kleczek |
|